उजवाड ब्युरो, सप्टेंबर 15: काळखा कडच्यान मनश्याक उजवाडाचीं किरणां दाखयता तें शिक्षण. संस्कृत भाशेंतली ‘तमसो मा ज्योतीर्गमय’ ही प्रार्थना आमकां शिक्षणाची मोख दाखोवन दिता. मनश्याच्या आंगांत लिपिल्ल्या सुप्त गुणांक चालना दिवन ताच्या व्यक्तिमत्वाची समाजीक, शारिरीक, अध्यात्मीक आदी पुराय आंगांनी घटमूट बुनयाद घालप हें शिक्षणाचें ध्येय आसता. वेव्हारीक जगांत समर्थपणान उबो रावचे खातीर मनश्याक आचार-विचारांनी घडयतनाच ताचें चरित्र, संवेदनशिलताय, समाजीक लागणूक, बुद्धिमत्ता आदींचो विकास सादप हें शिक्षणीक वेवस्थेचें ध्येय आसता.
मनीस शिक्षीत जावप म्हणल्यार स्वतंत्र जावप. हें स्वातंत्र्य विचारांचें. लोकशाहीचे फास्कें भितर रावन आपल्या बुद्धीक आनी मनाक जाय तशें वागपाचें. आपल्याक जाय तो भेस, जेवण, तत्वज्ञान, विचारप्रणाली आपणावपाचें. आपल्या जिविताचो आपूणच चालक आनी मालक जावपाचें. शिक्षीत मनीस केन्नाच दुसऱ्याच्या पोशान उदक पिवचो ना. तो केन्नाच हेरांचो गुलाम जावचो ना. शिक्षणान ताची विचार करपाची पुराय क्षमताय तयार जाल्ली आसतली. ही बसका तयार करपाचें काम शाळेचें.
हालींच दाबोळेच्या केशव स्मृती उच्च माध्यमीक विद्यालयाच्या विद्यार्थ्यांक शिक्षकांनी मश्जिदींत व्हरून हिजाब घालपाक लायलो आनी धर्मीक गजाली करपाक लायल्यो म्हूण व्हड बोवाळ जालो. दरेका धर्माचे पवित्र सुवातींनी पाळपाचे कांय नेम आसतात. त्या सुवातांचेर वचपी दरेकाक ते पाळचेच पडटात. तांतूंत हरकत घेवपाचें कारण नासचें. देवळांत वतना दादल्यांनी शर्ट काडून शाल खांद्यार घेवपाचो रिवाज कितल्याश्याच देवळांनी दर्शनाच्या वेळार दरेकल्याक पाळचो पडटा. ते रिती रिवाज आनी परंपरा जाणून घेवपांत वायट कांयच आसपाक फावना. खरें म्हणल्यार, एकाच सुवातेर शिकतल्या विंगड धर्मीय भुरग्यां मदीं भावचार तयार जावपाचे नदरेन असल्यो कार्यावळी शिक्षकांनी आंखपाकच जाय. आमच्या भौधर्मी प्रजासत्ताक देशांत हेर धर्मांविशींचो आदर बाळगिलो जाल्यारच फालची पिळगी शांतिकायेन आनी समर्थपणान जियेवंक शकतली. तेच खातीर शिक्षणांतल्यान एकचाराची भावना तयार जावची अशी अपेक्षा आसता. दुसऱ्या धर्मांतली बरी शिकवण समजून घेवप आनी शक्य आसल्यार ती आपणावप हेंच तर आमची संस्कृती आमकां शिकयता. काळखांतल्यान उजवाडा कडेन वचपाचो तोच तर खरो मार्ग आसता. ‘खरा तो एकची धर्म, जगाला प्रेम अर्पावे…’ ही साने गुरुजींची प्रार्थना भुरग्यांच्या फकत ओंठांर न्हय तर काळजांत रुजोवंक जाय.
सगल्यो तडजोडी हिन्दू धर्मियांनीच कित्याक करच्यो असो एक दावो सदांच कांय जाण करतना दिश्टी पडटात. भारतांतलो आनी गोंयांतलो भौसंख्य समाज म्हूण अल्पसंख्य समाजा मदीं एकचाराची भावना तयार करपाची व्हड जापसालदारकी हिन्दू धर्माचेर आसा. पूण दुर्दैवान कांय मुठभर लोक धर्माच्या नांवांन लोकां मदीं फूट घालपाचो यत्न करतात. समाजांत धर्माच्या नांवार फूट घालपी असले लोक सगल्याच धर्मांत आसतात. दुर्दैवान संख्येन अल्प आसून लेगीत ते सगल्यांचेर शेक गाजयतात. दुख्खाची गजाल म्हणल्यार भुरग्यांच्या मनांत धर्मीक एकचाराची भावना तयार करपाची जापसालदारकी ज्यांचेर चड आसता अशे कांय शिक्षकय व्हडा पांवड्यार ह्या मोहिमेंत उज्यांत तेल घालतना आमकां पळोवंक मेळटात.
आयचीं भुरगीं जापसालदार आसात. कितें बरें आनी कितें वायट हें समजुपाची अक्कल तांकां आसा. देखूनच तर, दाबोळेच्या केशव स्मृती विद्यालयाच्या भुरग्यांनी तीं आपखोशयेन मश्जिदींत गेल्लीं आनी ज्यो गजाली थंय केल्यो त्यो कोणाच्याच दबावान न्हय हें निर्भीडपणान ताणी सांगलें. तांच्या धाडसाचें आनी वृत्तीचें कौतूक करपाक जाय.
भुरगो शिक्षणान स्वावलंबी जावंक जाय. निर्णयां खातीर ताका कोणा मुखार मान बागोवची पडपाक फावना. हालींच गोंयच्या एका नामनेच्या माध्यमीक विद्यालयांत एका अल्पसंख्य भुरग्याक शाळा सोडची पडली. ताच्या वर्गांतले भुरगे मदले सुटयेंत टिफीन खावपाच्या वेळार ताका वर्गांतल्यान भायर वचपाक सांगताले. पालकांनी आपल्या भुरग्यां मदीं आपल्याच वर्गांत शिकपी भुरग्या विशीं इतलो दुस्वास तयार करचो? आनी शिक्षकांनी दोळे धांपून ताका मान्यताय दिवची?
आयचें यूग हें म्हायती आनी तंत्रज्ञानाचें. सवंसार व्हडा वेगान बदलता. नवीन सोद लागता म्हणसर तो काळा भायरो जाता. कृत्रीम बुद्धिमत्ता आमच्या जिणेचीं दारां उक्तीं करून आमचो मेंदू गिळून उडोवपाक सज्ज जाल्या. अश्या परिस्थितींत निदान आमच्या भुरग्यांच्यो संवेदना कृत्रीम जावच्यो नात हाचे खातीर पालक आनी शिक्षकांनी यत्न करपाक जाय न्हय? भुरग्यांचीं काळजां फातराचीं न्हय, आमकां तीं फुलांचीं करपाक जाय.
धर्मीक आसचो काय धर्मनिरपेक्ष तो दरेकल्याचो अधिकार. भौसंख्यांक आसूं वा अल्पसंख्यांक, दरेकल्याक आपलो धर्म आपल्याक जाय तसो जगपाचो अधिकार आसा. धर्माच्या नांवार ताका कोणय पिडटा आसत जाल्यार ताका प्रतिकार करपाची तांक ताचे मदीं शिक्षणान तयार करपाक जाय. आमचो देश चंद्रार पावलो म्हूण मिरयतल्या आमी अंधश्रद्धेचीं कुबडीं आतां भायर मारून आपल्या पांयार उबें रावंक जाय. मुक्त विचार प्रकटन आनी अभिव्यक्ती ही आमच्या समाज वेवस्थेची गिरेस्तकाय जावंक जाय.
ज्ञानाच्या मंदिरांत सगल्या धर्मांतल्या भुरग्यांक समानतेची शिकवण मेळची. जात- पात, धर्म, प्रांत भेद पयस जावचो. तेन्नाच वसुधैव कुटुंबम हो आमच्या उपनिशदांत सांगिल्लो आनी आमच्या माननीय प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदीजीनी विंगड व्यासपिठांर उक्तायिल्लो मंत्र फळाक येवंक पावतलो.
तू हिन्दू बनेगा, ना मुसलमान बनेगा… इन्सान की औलाद है, इन्सान बनेगा… ही महम्मद रफीच्या आवांजांतली साहिर लुधयानवीची रचना आमी भुरग्यां मदीं रुजोवया… (भांगरभुंयच्या बरेपणान)
- अनंत अग्नी, मो: 95117 62696
